شارستان
شارستان دامن گسترده در پای قلعه ی کهن، محل زندگی پیشه وران، بازرگانان، صنعتگران و تعداد معدودی از کشاورزان و باغداران و خلاصه مردمان میبدی بوده است. باروی خشتی عظیمی حلقه وار دورتادور شارستان را در بر داشته و در چهار سوی آن چهار دروازه اصلی، ورود به شهر را امکان پذیر ساخته است. نارین قلعه در گوشه جنوب شرقی واقع شده و در این نقطه که حصار شهر با حصار قلعه در هم می آمیزد، دیوار شهر مضاعف شده و به یک باروی دو جداره تبدیل می شود. این قسمت به دلیل قرار داشتن در ارتفاع مسلط بر قلعه، از لحاظ استراتژی و دفاعی در هنگام حمله بیگانه نقطه ضعفی محسوب می‌شده که حصار دولایه مانع محکمی در مقابل این ضعف طبیعی بوده است.
دروازه ها
دروازه های جنوبی (دروازه شمس آباد یا دروازه بازار) که امروز بقایای یکی از برج های دو طرف آن باقی است، مهمترین ورودی میبد محسوب می شده، زیرا شاهراه باستانی ری-کرمان که از جنوب شهر عبور می کرده در مجاورت این دروازه واقع شده و کاروانیان و مسافران از طریق آن به بازار بزرگ شهر، وارد می شدند. دروازه غربی یا دروازه کثنوا که امروز نیز سالم بر جای مانده، به کوچه پشت حصار و باغات راه دارد. این کوچه از یک سو به مجموعه بین راهی شاه عباسی رسیده و از سوی دیگر به کشتخوان کهن کثنوا می‌پیوندد. دروازه شرقی یا دروازه “کوچُک” که دورترین دروازه به مرکز شهر بوده، درگاه اصلی ارتباطی شارستان با بیرونه های شرقی می باشد. دروازه شمالی یا دروازه سید قنبر، رابط شارستان به بیرونه بَشنیغان است، این دروازه پس از گسترش شارستان به طرف شمال و اتصال آن با بَشنیغان خاصیت دروازه بودن خود را از دست داده است. دو شاه کوچه اصلی شمالی-جنوبی و شرقی-غربی، دروازه ها را به هم پیوند داده و در مرکز شهرستان در جایی به نام سر حوض بازار با یکدیگر تلاقی می کنند. حوض بازار محل ظهور قنات خارزار، یکی از کهن‌ترین قنات‌های میبد است. این گره گاه، قطب مذهبی شهر است که در آن مجموعه فعلی مسجد جامع، کاروانسرا، آب انبار و بازار با یکدیگر پیوند داشته‌اند که از این مجموعه تنها مسجد جامع باقی مانده است.
محلات
شارستان از سه مرحله اصلی تشکیل شده است:
محله بالا که در مرتفع ترین قسمت شهر واقع شده و دارای بافت متراکم و خانه های کوچک با حیاط های فشرده می باشد. از آنجا که در این محل آب قنات چندین متر در زیر زمین حرکت می کند با ساختار گودال باغچه ای مواجه هستید. این محل از قدیمی ترین محله های میبد است که در آن سفالگران به کار و زندگی اشتغال داشته اند. صنعت کاشی و سرامیک و سفالِ امروزیِ میبرد ریشه در کارگاه‌های سفال خانگی محله ی بالا دارد. محله بالا خود شامل زیر محله های کوچکتر؛ انبار علی،سراب سیدها،چآخآنی ها، چَپیشون و کَرَم میباشد. محله پایین در بخش شمالی و در پایین دست شارستان قرار داشته است و در واقع نتیجه ی گسترش میبد اولیه میباشد. در این محل دسترسی به آب به سهولت امکان پذیر بوده که روی آمدن آب قنات ها در این قسمت شهر، امکان ایجاد خانه باغ های بزرگ را فراهم آورده که در خور زندگی اعیان و اشراف میبد بوده و به بزرگان و اداره کنندگان شهر تعلق داشته است. محله پایین شامل زیر محله های؛ باغ شاهی، باغ مدرسه و باغ عرب ها می باشد. محله کوچُک با بافتی نیمه متراکم شامل دو بخش کشاورزی و مسکونی در جوار هم است که در پای نارین قلعه واقع شده و از آن فاصله بسیار کمی دارد به طوری که هنگام عبور از کوچه های پر پیچ این محله منظره های بسیار زیبایی از قلعه به چشم می‌آید. ساکنان این بخش اغلب دامدار و باغدار و کشاورزان صاحب زمین بوده‌اند. محله کوچک از زیر محله های علی آباد و کُنجُک تشکیل شده است. در خارج از شارستان، معبری پیرامون حصار را در بر گرفته که به نام کوچه پشت حصار خوانده میشود. این معبر حدفاصل باروی شهر با باغات پیرامون آن می باشد.
